From: mmartin@basis.com (Michael Martinez)
Ostatnio rzuciłem parę dat z Pierwszej Ery bez wyjaśniania skąd pochodzą. W większej części, zaczerpnąłem je z _The War Of The Jewels_, jedenastego tomu historii Śródziemia.
Datowanie wielu z tych wydarzeń jest rzeczą niepewną, a przez około ostatnie sto lat sprawy bardzo się komplikują i splatają. Dla części wydarzeń mam po dwie daty (np. zniszczenie Arvenien przez synów Feanora - 534 i 538).
Któregoś dnia mam nadzieję opracować "kompletną" chronologię Pierwszej Ery i uporać się z nieścisłościami, albo wyraźnie je zaznaczając, albo przytaczając argumenty na poparcie dat które uważam za słuszniejsze.
Tak czy owak, pomyślałem że dorzucę również chronologię "absolutną" lat słonecznych (bardzo niekompletną, zapewniam was), ponieważ wielu ludzi przejawia zainteresowanie przedziałami czasowymi różnych kultur i jednostek.
Pierwsza Era trwała około 590 lat. To że trwała przynajmniej tak długo jest wyraźnie zaznaczone w co najmniej jednym miejscu.
Wojna Gniewu trwała od 545 do 587, a Elfy spędziły trzy lata na budowaniu statków w których mogłyby popłynąć do Valinoru.
Wiemy że Elros zmarł w 442 DE w wieku pięciuset lat, tak więc on i Elrond (będąc bliźniętami) urodzili się w 532 PE.
W porządku! Oto chronologia. Użyłem następujących skrótów:
PE -- Pierwsza Era
DE -- Druga Era
TE -- Trzecia Era
CE -- Czwarta Era
ALS -- Absolutne Lata Słoneczne
Daty według er ALS
--------------- ----------------------------------------------
PE 1 1 Fingolfin wkracza do Hithlum.
PE 7 7 Fingolfin zostaje Najwyższym Królem
Noldorów na wygnaniu w Hithlum.
PE 20 20 Mereth Aderthad.
ok. PE 51 51 Około tej daty Finrod zakłada Królestwo
Nargothrondu.
PE 60 60 Dagor Aglareb.
PE 65 65 Finrod odbudowywuje Eglarest i Brithombar.
PE 104 104 Turgon osiedla się w Gondolinie.
PE 260 260 Glaurung pojawia się po raz pierwszy.
Fingon i jego łucznicy ranią go.
PE 310 310 Finrod spotyka Beora i Pierwszy Ród
Edainów (Beorianie). Lud Beora osiedla
się w Estoladzie.
PE 311 311 Haladini wkraczają do Ossiriandu, ale
przenoszą się na północ i zamieszkują
w Dor Karanthir.
PE 314 314 Marachianie wkraczają do Beleriandu i
zamieszkują w Estoladzie.
ok. PE 315 315 Fingolfin wysyła posłańców do Edainów
witając ich w Beleriandzie.
PE 365 365 Rada Edainów w Estoladzie. Wielu Marachian
wraca do Eriadoru. Część Beorianów
przenosi się na południe.
PE 375 375 Orkowie prawie wyniszczają Haladinów.
Haleth prowadzi ich do Estoladu.
ok. PE 380 380 Około tego czasu Haladini osiedlają się
w lesie Brethil.
PE 410 410 Finrod nadaje Boromirowi, prawnukowi Beora,
tytuł Pana Ladros.
ok. PE 420 420 Fingolfin czyni Hadora Panem Dor-lomin,
i większość Marachian osiedla się tam.
PE 455 455 Dagor Bragollach. Fingon zostaje
Najwyższym Królem Noldorów na wygnaniu.
Wielu Marachianów i Beorianów ucieka z
Estoladu i wraca do Eriadoru. Barahir
zostaje Panem Ladros. Większość Beorianów
ucieka do Dor-lomin.
ok. PE 457 457 Około tej daty ostatni z Beorianów
opuszczają Ladros i Barahir zostaje
wygnańcem.
ok. PE 460 460 W tym czasie Smagłolicy po raz pierwszy
wkraczają do Beleriandu. Lud Bora osiedla
się na północ od Himring, a lud Ulfanga w
Thargelionie.
PE 473 473 Nirnaeth Arnoediad. Turgon zostaje
Najwyższym Królem Noldorów na wygnaniu.
PE 474 474 Podbicie Brithombaru i Eglarestu.
Kirdan i Ereinion osiedlają się na Wyspie
Balarów.
PE 484 484 Turin ucieka z Doriathu.
PE 495 495 Bitwa na Tumhalad. Nargothrond zniszczony
przez Glaurunga.
PE 499 499 Turin zabija Glaurunga i samego siebie.
PE 500 500 Morgoth wypuszcza Hurina. Hurin odwiedza
Brethil.
PE 504 504 Beren i Luthien umierają.
ok. PE 506 506 Doriath zniszczony przez synów Feanora.
PE 510 510 Zniszczenie Gondolinu. Ereinion Gil-
Galad zostaje Najwyższym Królem Noldorów
na wygnaniu.
PE 532 532 Narodziny Elronda i Elrosa w Arvernien.
ok. PE 538 538 Arvernien zniszczone przez synów Feanora.
Maglor wychowuje Elronda i Elrosa.
PE 545 545 Początek Wojny Gniewu.
PE 587 587 Złamanie Thangorodrimu. Elrond (i Elros?)
uczestniczą w bitwie.
PE 590 590 Wielu Eldarów opuszcza Śródziemie.
DE 1 591 Kirdan zakłada Mithlond. Gil-galad zakłada
Forlond. Keleborn zakłada Harlond (?).
DE 32 622 Marynarze Kirdana zabierają Edainów na
wyspę Elennę (Numenor).
DE 40 630 Najpóźniejsza z możliwych data założenia
Edhellondu.
DE 442 1032 Elros Tar-Minyatur umiera w Numenorze.
DE 500 1090 Około tego czasu wielu Sindarów i Noldorów
przeniosło się na wschód, i Orofer i Amdir
prawdopodobnie założyli swoje królestwa
wśród Leśnych Elfów.
DE 600 1190 Numenorejczyk Veantur płynie do
Śródziemia. Gil-Galad urządza spotkanie
między nim a Edainami z Eriadoru.
DE 700 1290 Wielu Noldorów i część Sindarów osiedla
się w Eregionie.
DE 725 1315 Veantur przywozi Aldariona do Śródziemia.
ok. DE 750 1340 Założenie Ost-in-Edhil.
DE 882 1472 Gil-galad pisze do Tar-Meneldura prosząc
go o pomoc przeciw rosnącej ciemności.
ok. DE 1000 1590 Około tego czasu Sauron osiedla się w
Mordorze i zaczyna budowę Barad-Duru.
DE 1075 1665 Numenor porzuca pracę Tar-Aldariona w
Śródziemiu.
ok. DE 1200 1790 Około tej daty, Gil-Galad odmawia Annatarowi
wstępu do Lindonu. Posyła też wieści do
innych elfich krajów ostrzegając przed
przyjaźnią z Annatarem. Annatar osiedla
się w Eregionie.
ok. DE 1300 1890 Przez około następne dwieście lat część
Eldarów opuszcza Eregion.
DE 1500 2090 Sauron opuszcza Eregion i wraca do Mordoru.
Gwaith-i-Mirdain zaczynają wykuwać Wielkie
Pierścienie Mocy.
DE 1590 2180 Kelebrimbor wykuwa Vilyę, Naryę i Nenyę.
DE 1600 2190 Sauron wykuwa Jedyny Pierścień i Elfy
dowiadują się kim jest naprawdę.
DE 1695 2285 Sauron najeżdża Eriador. Gil-galad posyła
armię po dowództwem Elronda do Eregionu.
DE 1697 2287 Sauron niszczy Eregion. Elrond wycofuje
się na północ i zakłada Imladris.
ok. DE 1698 2288 Sauron okupuje cały Eriador.
ok. DE 1700 2290 Około tego czasu Edainowie z Eriadoru
mogli przekroczyć Hithaeglir i osiedlić
się w dolinach Anduiny (stając się
w końcu Wolnym Ludźmi z Północy).
DE 1701 2291 Z pomocą Numenoru, Gil-Galad pokonuje
Saurona i wypędza go z Eriadoru.
ok. DE 1702 2292 Gil-Galad zwołuje pierwszą Białą Radę
i mianuje Elronda swoim wicekrólem w
Eriadorze.
ok. DE 1800 2390 W tym czasie, Numenorejczycy zaczynają
zakładać stałe przystanie w Śródziemiu.
DE 3262 3852 Sauron zabrany do Numenoru. Gil-Galad
zaczyna poszerzać swoją władzę na wschód
od Lindonu.
DE 3320 3910 Upadek Numenoru. Elendil i jego synowie
zakładają Arnor i Gondor.
DE 3429 4019 Sauron atakuje Gondor. Elendil i Gil-Galad
tworzą Ostatnie Przymierze Ludzi i Elfów.
DE 3434 4024 Bitwa na Dagorlad.
DE 3441 4031 Sauron walczy z Gil-Galadem i Elendil.
Koniec wojny i zniszczenie Mordoru.
TE 1 4032 Kirdan zostaje Panem Mithlondu i Lindonu.
Isildur zostaje Najwyższym Królem w
Gondorze. Amroth zostaje królem Lothlorien.
Thranduil zostaje Królem Północnej
Wielkiej Zielonej Puszczy.
TE 2 4033 Isildur zabity przez orków w pobliżu
Amon Lank.
TE 3 4034 Ohtar dociera do Imladris.
TE 10 4041 Valandil zostaje Najwyższym Królem w
Arnorze.
TE 109 4150 Elrond poślubia Kelebrianę.
TE 130 4171 Narodziny Elladana i Elrohira.
TE 241 4282 Narodziny Arweny.
TE 249 4290 Śmierć Valandila. Jego potomkowie
przenoszą stolicę Arnoru z Annuminas do
Fornost Erain w jakiś czas potem.
TE 490 4521 Pierwsi ludzie Wschodu najeżdżają Gondor.
TE 652 4893 Valandur, Najwyższy Król w Arnorze, ginie
w bitwie (jedyny Najwyższy Król oprócz
Isildura który zginął gwałtowną śmiercią).
TE 830 5071 Tarannon Falastur zaczyna poszerzać władzę
Gondoru nad wybrzeżami.
TE 863 5104 Arnor zostaje podzielony na Arthedain,
Kardolan i Rhudaur. Królowie Arnoru
przestają się nazywać Najwyższymi.
ok. TE 1000 5031 Cień pada na Zieloną Puszczę, która zwie
się odtąd Mroczną.
ok. TE 1050 5081 Około tego czasu do Śródziemia przybywają
Istari, przypływając do Mithlondu.
Thranduil mógł w tym czasie przeprowadzić
swoich ludzi na północ od Dol Gulduru.
Harfootowie zaczynają przekraczać
Hithaeglir.
ok. TE 1150 5181 Fallohidzi i Stoors przenoszą się do
Eriadoru. Stoorowie osiedlają się w Klinie.
ok. TE 1200 5231 Gondor osiąga szczyt potęgi.
ok. TE 1300 5331 Założenie Angmaru. Orkowie zaczynają
pojawiać się w Hithaeglir, atakując
krasnoludy. Wielu Stoorów ucieka do
Dunlandu lub nad Anduinę.
TE 1356 5387 Rhudaur atakuje Kardolan i Arthedain.
Kirdan posyła lub sam prowadzi armię
do Arthedainu.
TE 1409 5440 Angmar najeżdża Arthedain. Kirdan i
Elrond pomagają pokonać inwazję. Rhudaur
przestaje istnieć. Ginie ostatni książę
Kardolanu. To co z niego zostaje włącza
się do Arthedainu.
TE 1600 5631 Marko i Blanko zakładają Shire.
TE 1636 5667 Wielka Zaraza pustoszy Eriador i Gondor.
ok. TE 1850 5881 Woźnikowie zniewalają ludzi z północy.
Część ucieka do dolin Anduiny i z czasem
zostaje Eotheodami.
TE 1899 5930 Bitwa o Obóz.
TE 1974 6005 Angmar niszczy Arthedain. Śmierć
Arveduiego.
TE 1975 6006 Bitwa pod Fornost Erain. Koniec Angmaru.
TE 1977 6008 Frumgar prowadzi Eotheodów na północ.
TE 1980 6011 Krasnoludy z Khazad-dumu uwalniają
Balroga z zamknięcia.
TE 1981 6012 Krasnoludy porzucają Khazad-dum, a wiele
Elfów ucieka z Lothlorien. Śmierć Amrotha
i zaginięcie Nimrodel. Elfy ostatecznie
opuszczają Edhellond.
ok. TE 1985 6016 W tym czasie Keleborn i Galadriela
przejmują rządy nad Lorien. Mithrellas
poślubia Numenorejczyka Imrazora.
TE 1999 6030 Krasnoludy z Linii Durina osiedlają się
w Ereborze (pod rządami Thraina I).
TE 2060 6091 Sauorn wycofuje się z Dol Gulduru do Rhun.
Początek Czujnego Pokoju.
TE 2210 6241 Krasnoludy porzucają Erebor.
TE 2460 6491 Sauron powraca do Dol Gulduru. Koniec
Czujnego Pokoju.
TE 2463 6494 Galadriela tworzy drugą Białą Radę.
TE 2510 6541 Bitwa na Parth Kelebrant. Eorl prowadzi
Eotheodów na południe na pomoc Gondorowi.
Założenie Rohanu.
TE 2590 6621 Thror ponownie osiedla swój lud w
Ereborze. Gror zasiedla Emyn Engrin.
TE 2758 6789 Początek Długiej Zimy. Najazd Rohanu i
atak na Gondor.
TE 2770 6801 Smaug atakuje Erebor i Dale. Thror z
rodziną ucieka. Wielu z ludu Durina
osiedla się w Emyn Engrin. Żona i małe
dziecko Giriona z Dale uciekają do
Esgarothu.
TE 2799 6830 Bitwa w Nanduhirion. Śmierć Azoga.
TE 2851 6882 Spotkanie Białej Rady. Saruman doradza
ostrożność.
TE 2931 6962 Narodziny Aragorna II.
TE 2941 6972 Thorin i kompania wracają do Ereboru.
Bitwa Pięciu Armii. Śmierć Bolga. Biała
Rada wypędza Saurona z Dol Gulduru.
Dain odnawia królestwo Ereboru.
TE 2944 6975 Bard ponownie zakłada Dale.
TE 2951 6985 Elrond odkrywa Aragornowi jego prawdziwą
tożsamość. Aragorn spotyka Arwenę i
zakochuje się w niej.
TE 3017 7048 Aragorn przyprowadza Golluma do Thranduila.
TE 3019 7050 Wojna o Pierścień. Obalenie Saurona.
Aragorn ustanawia Zjednoczone Królestwo
i poślubia Arwenę. Keleborn zakłada
królestwo Lorien Wschodniego.
TE 3021 7052 Elrond, Galadriela i Gandalf opuszczają
Śródziemie, zabierając ze sobą Froda i
Bilba.
ok. CE 1 7053 Około tej daty Legolas i Gimli sprowadzają
część swoich ludów do Gondoru (?).
CE 120 7172 Śmierć Aragorna. Arwena wraca do Lorien.
CE 121 7173 Śmierć Arweny w Lorien.
CE 175 7227 Ostatnie zapiski w Księdze Thana autorstwa
Findegila.
Rzecz jasna, pominąłem większość szczegółów. Nie zamieściłem tutaj wielu dobrze znanych wydarzeń (i kilku nie tak dobrze znanych).
Mam nadzieję że wszyscy uznacie to za pożyteczny odnośnik dla przyszłych dyskusji. Podobnie, oczywistym jest teraz że Numenorejczycy nie mieszkali w Śródziemiu przez coś około 1370 lat. No dobra... może nie aż _tak_ oczywiste.
Tuszę że mój wysiłek nie poszedł na marne. Bawcie się dobrze.