Czytelnicy wiedza zapewne zem lasy na wszelkie tolkienowskie nowosci wydawnicze po polsku i nie tylko, a i do krytyki skory. Takoz i tym razem o nowosci bedzie, a konkretnie o wydanym nakladem Gdanskiego Klubu Fantastyki (pierwsze slysze) fanzinu "Czerwony Karzel - wydanie monograficzne", nr 11. Tomik, jak nietrudno zgadnac, poswiecony jest Profesorowi. Zajmuje go w calosci praca Beaty Iwickiej o przydlugim tytule "Kultura Srodziemia w koncu Trzeciej i na poczatku Czwartej Ery", obroniona dwa lata temu jako magisterska przez autorke.

Brakuje nam dobrych ksiazek (prac, monografii) o Tolkienie po polsku, tusze wiec iz Czytelnik z tym wieksza radoscia siegnie po fanzin GKF. Czy sie nie rozczaruje? Nie jestem pewien. Praca (jakos nie moge z siebie wydobyc slowa "ksiazka") ma dwa oblicza. Z jednej strony (czesci I-IV) autorka pozostaje na gruncie rozwazan ogolnych i radzi sobie wcale dobrze, z drugiej (cz. V-IX) zaglebia sie w las szczegolow - a tam, jak wiadomo, drzew coraz wiecej.

Z przykroscia stwierdze ze ksiazka nie jest wolna od bledow. Lecz coz - powie Czytelnik - ktoz (oprocz nizej podpisanego i webmastera naszej strony ;-)) jest od nich wolny? Otoz bledy p. Iwickiej nie dyskwalifikuja pracy w calosci, niemniej Czytelnik zechce wziac pod uwage iz przy czytaniu nalezy byc nieufnym, bowiem od pulapek merytorycznych, zlych tlumaczen i falszywych wnioskow az sie roi.

I tak na przyklad na stronie 64 mamy zaraz u gory wersalikami "Elfowie" i dopiero potem (w nawiasie) "elfy". Nie wiem skad taka odmiana slowa "elf" - na pewno nie od Skibniewskiej, wiec jest to jedynie farmazon autorki, ktora skadinad cos na temat odmian powinna wiedziec (patrz stopka).

Dalej nastepny byk scisle jezykoznawczy: u dolu tej samej strony mamy wymienione Wysokie Rody Eldarow: doslownie Ingwe, Finwe etc. Rowniez dalej nazw tych nie odmienia sie, nijak majac w powazaniu fakt ze sa to imiona protoplastow rodow, a wiec powinny odmieniac sie jak najbardziej.

Autorka nie czytala widac "Listow", nie mowiac juz o nowszych tomach HoME, bowiem, za przeproszeniem, wciska Czytelnikowi kit w postaci twierdzen ze Eldarowie mieli ciala duchowe (s. 65), _wszyscy_ potomkowie Finwego byli blondynami (tamze - a Maedhros to co? Rudy byl - por. HoME IV s.212); dalej iz Arda jest jakas fantastyczna planeta (s. 84), ze Bilbo, Frodo i Sam zyskali niesmiertelnosc w Valinorze... (s. 70). Rece opadaja; czesc tych problemow ma rozwiazanie chocby w naszym FAQ.

To wszystko jednak nic, bowiem sa pomylki jeszcze gorsze, tym bardziej ze dotycza spraw w ktorych i Czytelnik i - obawiam sie - sama autorka jest poniekad ignorantem, mianowicie jezykow i alfabetow Srodziemia.
Na stronie 79 mamy bardzo ladnie wykaligrafowane napisy tengwarami. Jeden z nich, oznaczony przez "A) wersja eldarinska" (sic, nie bylo czegos takiego) ma podobno oznaczac slowo "elen" (wyglada to tak ), a to oznacza "élemn", a nie "elen" (a poza tym podwajanie tehty na oznaczanie dlugiej spolgloski jest rzadkie). Prawidlowa pisownia wyglada tak , albo tak (jezeli juz uzywamy sposobu quenejskiego).

Nie chce powiedziec ze praca jest zla. Wrecz przeciwnie - momentami jest nawet niezla, zwlaszcza jezeli chodzi o bibliografie polskich tekstow o JRRT (wkrotce na PPSD :-)). Jednak za opracowanie czesci szczegolowej powinien sie byl jednak zabrac fachowiec, i to nie taki ktory zna dziela Tolkiena na pamiec. A tak niesmiala proba stworzenia stricte polskiego kompendium tolkienowskiego ugrzezla w blocie pomylek i niescislosci.

GSN

Notka o autorce (z tylnej strony okladki): Beata Iwicka, ur. 31 V 1970, studentka filologii polskiej Uniwersytetu Gdanskiego. Na poczatku 1995 obronila prace magisterska, ktorej promotorem byla prof. dr hab. Anna Maruszewska - pt. "Kultura Srodziemia w koncu Trzeciej i na poczatku Czwartej Ery (J.R.R. Tolkien: Silmarillion, Hobbit czyli tam i z powrotem, Wladca Pierscieni)" (...) Obecnie Beata jest sluchaczka Filologicznego Studium Doktoranckiego UG.